Aşağıda sizlere son torba yasada yer alan değişiklikler de dikkate alınarak kısa çalışma ödeneği, kısa çalışmadan yararlanma koşulları ve güncel başvuru usulü hakkında uygulamaya yönelik bilgi vermeyi amaçlamaktayız.

• Kısa Çalışma Uygulaması:

1. 4447 sayılı Kanun Ek Madde 2 ve Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkına Yönetmelik kapsamında düzenlenen kısa çalışma; “3 (üç) ayı geçmemek üzere genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle; iş yerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az 4 (dört) hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması” olarak tanımlanmıştır. (En az üçte bir oranında yapılacak azaltmaya örnek olarak, 45 saatlik çalışma yapılan bir iş yerinde en fazla 30 saate kadar çalışma sürelerinin azaltılması gerekmektedir)
2. Madde kapsamında ve Sayın Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklama üzerine Türkiye İş Kurumu internet sitesinde bir duyuru yayınlanarak Covid-19’un işbu maddede yer alan “dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel zorlayıcı sebep” olarak kabul edildiği ve bu yönde Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulu tarafından karar alındığı, bu kapsamda işverenler tarafından başvuruların 23.03.2020 tarihi itibariyle Türkiye İş Kurumu tarafından kabul edileceği belirtilmiştir.

• Kısa Çalışma Uygulamasına Başvuru Usulü:

1. İlgili Yönetmeliğin 4. Maddesi gereğince; genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle iş yerinde kısa çalışma yapılmasına karar verilmesi halinde öncelikli olarak işverenler tarafından bu durumun Türkiye İş Kurumu’nun ilgili birimine ve varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına yazılı bildirimde bulunması gerektiği belirtilmiştir. Yapılacak bu bildirim içeriğinde;

• Kısa çalışmaya neden olan durumun iş yerine etkilerinin ve zorlayıcı sebebin ne olduğunun bildirilmesinin
• İş yerinin unvanı, adresi, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikası, iş yeri İŞKUR numarası ve sosyal güvenlik iş yeri sicil numarasının belirtilmesinin
• Manyetik ve yazılı ortamda Türkiye İş Kurumu tarafından belirlenen formatta hazırlanan kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi Türkiye İş Kurumu ilgili birimine teslim edilmesinin

zorunlu olduğu kabul edilmiştir.

2. Her ne kadar Yönetmelik kapsamında yukarıda sayılı belgelerin fiziki ibrazı gerekmekteyse de ülkemizde bulunan Koronavirüs salgını sebebi ile Türkiye İş Kurumu karar alarak; işverenler tarafından kısa çalışma yapılmasına geçileceğine ilişkin sunulması gereken ispata yarar belgelerle birlikte Kısa Çalışma Talep Formu ile yine Türkiye İş Kurumu tarafından paylaşılan Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgileri İçeren Liste’nin işverenlerin bağlı bulundukları Türkiye İş Kurumu birimlerinin elektronik posta adreslerine elektronik posta göndermek suretiyle başvuru yapabilecekleri belirtilmiştir.

(Yukarıda sayılı “Kısa Çalışma Talep Formu” ile “Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgileri İçeren Liste” Türkiye İş Kurumu tarafından şablon olarak hazırlanmış olup işbu belgelere Türkiye İş Kurumu internet sitesi aracılığı ile ulaşabilirsiniz.)

• Kısa Çalışma Başvurusu için Gerekli Belgeler:

A. MUTLAK BELGELER:

1. Kısa Çalışma Talep Formu (“Kısa Çalışma Talep Formu” ile “Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgileri İçeren Liste” Türkiye İş Kurumu tarafından şablon olarak hazırlanmış olup işbu belgelere Türkiye İş Kurumu internet sitesi aracılığı ile ulaşabilirsiniz.)
2. Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgileri İçeren Liste (“Kısa Çalışma Talep Formu” ile “Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgileri İçeren Liste” Türkiye İş Kurumu tarafından şablon olarak hazırlanmış olup işbu belgelere Türkiye İş Kurumu internet sitesi aracılığı ile ulaşabilirsiniz.)
3. Zorlayıcı Sebeplere İlişkin Kanıtlayıcı Belgeler ( Covid-19 kapsamında yayınlanan Cumhurbaşkanı kararı ve Türkiye İş Kurumu duyurusu)

B. TALEBİN KABULÜ VE UYGUNLUK DENETİMİ YAPILMASI İÇİN GEREKLİ BELGELER:

4. İşyerinin Covid-19’dan Olumsuz Etkilendiğine Dayanak Teşkil Eden Belgeler. (Örneğin; İşyerinde faaliyetin kısmen/tamamen durduğuna ilişkin belgeler, bulunması halinde iptal olan işlere ilişkin belgeler, varsa iptal olan siparişlere ilişkin belgeler, geçen yılın üretim oranları ile son üç ayın faaliyetlerini karşılaştıran mali tablolar, iş kayıplarını gösteren sair diğer belgeler…)
5. İşverenin Kısa Çalışma Talebine İlişkin Talep Dilekçesi ( Gerekçeleri belirtilerek yazılı bir talep dilekçesi hazırlanmalıdır.)
6. İşçilerin Ücret Bordroları
7. İşçilerin Ücretlerinin ve SGK Primlerinin Ödendiğini Gösterir Belgeler
8. Kısa Çalışma Talep Edilen Döneme Dair Çalışma Sürelerini Gösteren Belgeler

Başvurulardan hızlı bir netice alınabilmesi adına uygunluk denetimi yapılabilmesi için gereken işyerinin olumsuz etkilendiğine dayanak teşkil eden belgelerin tümünün başvuruya eklenmesi önem arz etmektedir. Bu belgeler dışında ek bir belge talebi olması halinde İşKur işverenle irtibata geçerek e posta yoluyla eksik belgeleri talep edebilmektedir. İşveren başvurusunu yaptıktan sonra İşKur tarafından başvurunun alındığına dair bir e posta ile işveren bilgilendirilmektedir. Başvurular, uygunluk denetimi yapılmak üzere Teftiş Bakanlığına gönderilmektedir.

Gerekli uygunluk denetiminden sonra başvuru sonuçlandırılarak, sonucu kısa çalışma başvurusu yapan işverenlere bildirilecektir. İşbu bildirim ile birlikte talebi uygun bulunan işverenlere Türkiye İş Kurumu tarafından bir süre verilerek verilen bu süre içerisinde güncel Kısa Çalışma Bildirim Listesi’ni hazırlayarak elektronik posta adresine gönderilmesi gerekecektir. 26.03.2020 tarihinde yayımlanan 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 41’inci maddesiyle Kanun’a Geçici 22’inci madde eklenerek bu madde ile yapılacak başvuruların 60 (altmış) gün içerisinde sonuçlandırılacağı belirtilmiştir.

• Kısa Çalışma Ödeneğinden Faydalanma Şartları:

1. İŞVEREN tarafından İşKur’a yapılan başvurunun yukarıda belirttiğimiz şekilde uygun bulunması (İşçiler KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ TALEBİNDE BULUNUMAZLAR!)
2. Başvuru listesinde işçinin isminin yer alması
3. İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte çalışma süreleri ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması (25.03.2020 tarihinde yayımlanan 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 41. Maddesiyle Kanun’a eklenen Geçici 23. Madde ile; “30.6.2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2 nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanır” denilerek 120 günlük sigortalılık prim ödeme gün sayısı 60 güne, 600 günlük prim ödeme gün sayısı ise 450 güne indirilmiş ve bu maddenin 30.06.2020 tarihine kadar geçerli olacağı belirtilmiştir.)

• Kısa Çalışma Ödeneğinin Süresi:

Kısa çalışma uygulaması kanunen en fazla 3 (üç) ay süre ile yapılabilmektedir. Bu sürenin Cumhurbaşkanı kararı ile 6 (altı) aya kadar uzatılabilmesi mümkündür.

• Kısa Çalışma Ödeneğinin Miktarı ve Ödenme Usulü:

Bu uygulamanın kapsamında:

1.         İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmektedir.

2.         Genel Sağlık Sigortası primleri karşılanmaktadır.

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 (on iki) aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemeyecektir. (Bu kapsamda bir işçi, 1.752,40-TL (en düşük – asgari ücretten alan) ile 4.380,99-TL (en yüksek) aralığında kısa çalışma ödeneği alabilecektir.)

Kısa Çalışma ödeneği işçinin kendisine, aylık olarak her ayın 5’inde PTT BANK aracılığı ile ödenecektir.

Türkiye İş Kurumu tarafından yapılan duyuruya göre işçiler tarafından kısa çalışma yapılan süreler için, kısa çalışmaya tabi tutulan işçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesi “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirileceği belirtilmiştir.

• Kısa Çalışma Uygulamasının Denetimi, Durdurulması, Sona Ermesi, Hatalı/Yersiz Ödeme Yapılması

Kısa çalışma uygulamasına ilişkin işyerlerinin denetimi Bakanlığın görevlendirdiği iş müfettişlerince yapılmaktadır.

Müfettişler tarafından, yapılan denetim sırasında işverenin başvuru sırasında hatalı bilgi, belge vererek ödenek alınmasına neden olunduğu tespit edilirse yapılacak yazılı bildirim üzerine kısa çalışma ödeneğinin durdurulmasına karar verilir.

Hatalı bilgi ve belge vererek fazladan ödeme yapılmasına neden olan işverenden kusuru ölçüsünden bu fazla ödemeler yasal faizi ile tahsil edilecektir. Aynı şekilde bu durum işçinin bir kusurundan doğmuşsa da bu kez fazla ödenen bedel yasal faizi ile işçiden tahsil edilecektir.

Yönetmelik’in 9’uncu maddesine göre;

-kısa çalışma ödeneği alan işçilerin yeni bir işe girmesi,

-yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâh altına alınması,

-herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya

-geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle

kısa çalışma ödeneğinin kesileceği belirtilmiştir.

• İşverenin Kayıt Tutma Yükümlülüğü

Yönetmelik’in 10’uncu maddesine göre; kısa çalışma yaptıran işveren işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde bu belgeleri Türkiye İş Kurumu’na ibraz etmek zorundadır.

Önemli not;

Gerek dünya gerekse ülkemizde bulunan Covid-19 salgını nedeni ile yaşamış olduğumuz bu olağanüstü durumun etkisi göz önüne alınarak yapmış olduğumuz bu çalışmalar siz değerli müvekkillerimiz için genel bir bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Bu çalışmalarımız bir yönlendirme amacı taşımamaktadır. Kısa Çalışma Ödeneği ve Başvurusu, Sürecin Olumlu Sonuçlanması ve devamında bir hak kaybı yaşamamak ve bu yazıda belirtilen hukuki açıklamaların somut olaya uygulanabilirliği hakkında lütfen Sosyal Güvenlik danışmanınızın görüşünü alınız. Detaylı bilgi için; sitemizde yer alan iletişim kanalları aracılığı ile bizlere ulaşabilirsiniz.